Luminescencja - tak, iskrzenie - nie!

Fot. Sentech

Zimne, fosforyzujące świecenie pracujących przewodów wysokiego napięcia jest zjawiskiem naturalnym i całkowicie nieszkodliwym, natomiast ich iskrzenie to objaw niesprawności systemu zapłonowego.

Użytkownicy samochodów, a także naprawiający je mechanicy, rzadko, niestety, oglądają pracujące silniki w całkowitej ciemności. Przy pierwszym takim doświadczeniu może ich zdziwić, a nawet zaniepokoić, delikatna, niebieskawa poświata otaczająca przewody zapłonowe. Przyczyną tego świecenia jest silna jonizacja cząsteczek powietrza pod wpływem pola elektromagnetycznego.

Jonizacja polega na oddawaniu elektronów przez elektrycznie obojętne atomy i przekształcaniu ich w ten sposób w dodatnio naładowane jony. Towarzyszy temu proces odwrotny, zwany rekombinacją, w którym ujemne wolne elektrony łączą się z dodatnimi jonami w neutralne atomy. Mamy tu więc do czynienia z przepływem mikroprądów elektrycznych, powodującym emisję światła. Na tej samej zasadzie działają np. popularne neonowe próbniki napięcia, a także fenomen przyrodniczy zwany zorzą polarną.

Warto uważnie przyjrzeć się wspomnianemu zjawisku, by łatwo odróżniać je od szkodliwego iskrzenia, widocznego również najwyraźniej podczas obserwacji pracującego silnika w zaciemnionym pomieszczeniu. Jest ono miniaturowym odpowiednikiem burzowych wyładowań atmosferycznych, a powstaje na skutek przebicia izolacji. Dlatego nie występuje na całej długości przewodu, lecz tylko w wyraźnie określonych punktach. Są to miejsca, w których nastąpiło pękniecie, naderwanie, przetarcie lub inne uszkodzenie izolacyjnej powłoki.

Usterek tych nie wolno w żaden sposób naprawiać. Konieczna staje się niezwłoczna wymiana wadliwych przewodów, a najlepiej całej ich wiązki. Są to bowiem części ulęgające normalnemu, eksploatacyjnemu zużyciu, związanemu ze starzeniem się, czyli mikropęknięciami materiałów izolacyjnych.

Z tej właśnie przyczyny zaleca się regularną wymianę kabli zapłonowych co 30 tys. km przebiegu samochodu wyposażonego w instalację LPG (lub CNG) i co 50 tys. km przy zasilaniu benzyną. W warunkach eksploatacji mniej intensywnej wystarcza wymiana raz na 5 lat. Dotyczy to jednak wyłącznie przewodów prawidłowo zamontowanych i użytkowanych.

Iskrzenie pojawiające się w miejscach osadzenia końcówek w gniazdach modułu zapłonowego lub przy świecach może być skutkiem niestabilnego kontaktu elektrycznego. Poprawnemu zamocowaniu powinno towarzyszyć wyraźne "kliknięcie". Jeżeli nie można go uzyskać, wystarczy niekiedy odpowiednio rozgiąć lub dogiąć metalowe zakończenia kabli. Końcówkom naderwanym, mocno zniekształconym bądź skorodowanym to nie pomaga i wówczas też niezbędna staje się wymiana przewodu lub wiązki.