Przełomowe konstrukcje

Bosch zainteresował się tym problemem dopiero w dziesiątym roku działalności swej małej firmy, zajmującej się dotychczas instalacją telegrafów i telefonów oraz świadczeniem usług ślusarskich. W roku 1897 warsztat ze Stuttgartu zaczął oferować producentom silników swe pierwsze niskonapięciowe, elektromagnetyczne układy zapłonowe. Pięć lat później, w rozbudowanych już dzięki temu zakładach Boscha, powstała udoskonalona wysokonapięciowa wersja tego wynalazku ze stosowaną do dzisiaj koncepcją świecy zapłonowej.

Od tego momentu nastąpiło wielkie przyspieszenie rozwoju światowej motoryzacji i zarazem firmy Bosch, dostarczającej tej dziedzinie techniki wciąż nowych, przełomowych rozwiązań.

W 1913 roku pojawiły się tzw. światła Boscha, czyli system elektrycznego oświetlenia samochodu z prądnicą i akumulatorem, potem sygnowane tym samym firmowym znakiem elektryczne rozruszniki, sygnały dźwiękowe, wycieraczki, światła stop i kierunkowskazy. Wynalezienie w 1927 roku sekcyjnej pompy wtryskowej do silników Diesla umożliwiło ich stosowanie najpierw w ciężkich, a wkrótce też lekkich pojazdach drogowych.

Zarówno po wycofaniu się założyciela firmy z czynnego życia zawodowego, jak i po jego śmierci w 1942 roku wytyczone przez niego trendy rozwojowe były i są twórczo kontynuowane przez następców. Wpisują się w ten ciąg: pierwszy na świecie układ wtrysku benzyny z 1951 roku i o trzy lata późniejsze jego seryjne dostawy do modelu Mercedes-Benz 300 SL, następnie elektroniczne sterowniki silników i alternatorów, katalizatory i sondy lambda (1976), systemy ABS (1978), ESP® (1995) i znaczący udział w opracowaniu i doskonaleniu systemów common rail. W ostatnich latach tę, pobieżnie tylko naszkicowaną, listę uzupełniają kolejne innowacyjne rozwiązania elektroniczno-mechaniczne z zakresu bezpieczeństwa i komfortu jazdy, a także najnowsze prace w zakresie napędów hybrydowych i elektrycznych.

Od warsztatu do międzynarodowego koncernu

W końcu XIX wieku jednostkową lub małoseryjną produkcją samochodów zajmowały się dziesiątki niewielkich firm w Europie i Ameryce Północnej, a niemal wszystkie zainteresowane były wykorzystaniem w swych konstrukcjach szybkich i niezawodnych systemów zapłonowych Boscha. Młody przedsiębiorca ze Stuttgartu nie przeoczył tej rozwojowej szansy i już w 1898 roku utworzył swe pierwsze zagraniczne przedstawicielstwo w Wielkiej Brytanii, a rok później – spółkę handlową z siedzibą w Paryżu, obsługującą klientów francuskich i belgijskich. W kolejnych latach powstały przedstawicielstwa w USA, Afryce Południowej, Australii i Nowej Zelandii, w Chinach, Brazylii oraz w Japonii (1911 r.).

Po pierwszej wojnie światowej w firmowej ofercie pojawiało się coraz więcej całkowicie nowych rozwiązań technicznych, co sprawiło, że Bosch stał się nie tylko specjalistycznym dostawcą podzespołów, lecz także równorzędnym partnerem szybko rozwijającego się przemysłu motoryzacyjnego. Wyrazem tego było powstanie jego pierwszych autonomicznych serwisów w 1921 roku.

Dotkliwy dla producentów samochodów europejski kryzys gospodarczy końca lat dwudziestych zeszłego stulecia stał się powodem rozszerzenia działalności firmy na inne branże. Skutkiem tego ważną i do dziś rozwijaną pozycję na globalnym rynku uzyskały wytwarzane w różnych krajach przez koncern Bosch elektronarzędzia, sprzęty gospodarstwa domowego i urządzenia przemysłowe.

Dziś ta globalna firma ma obecnie ponad 300 spółek zależnych i regionalnych w ponad 60 krajach świata i zatrudnia łącznie przeszło 280 000 pracowników. Jej międzynarodowa sieć spółek i partnerów handlowych działa aż w 150 krajach. W roku 2010 koncern Bosch przeznaczył ok. 4 mld euro na badania i rozwój oraz zgłosił na całym świecie ponad 3 800 patentów.

Niezmienna strategia

Wybitna osobowość założyciela w połączeniu ze światowym niemal od początku zasięgiem handlowych i badawczo- -rozwojowych powiązań firmy przyniosły w efekcie niepowtarzalną koncepcję organizacji gigantycznego przedsiębiorstwa i jego zawsze wyprzedzającej współczesność strategii działania. Robert Bosch nie miał żadnego oficjalnego wykształcenia. Uczył się przez całe życie sam, lecz zawsze od najlepszych. W młodości odbył w tym celu wiele krajowych i zagranicznych podróży, w trakcie których jako wolny słuchacz uczestniczył w zajęciach akademickich. Jako robotnik pracował m.in. u Siemensa w Wielkiej Brytanii i u Edisona w Stanach Zjednoczonych. Pozyskane tą drogą profesjonalne doświadczenia i międzyludzkie kontakty sprawiły, że nie tylko zagadnienia techniczne, lecz także ekonomiczne i społeczne starał się widzieć ponad narodowymi i klasowymi podziałami.

Nie poparł więc nacjonalistycznych ruchów i przemian w międzywojennych Niemczech. Przeciwnie. Działał, dopóki to było możliwe, na rzecz porozumienia między narodami, szczególnie Niemcami i Francuzami, z myślą o pokojowo zjednoczonej Europie i bliskiej współpracy transatlantyckiej. Eliminował w swych zakładach typowe dla tamtego okresu zjawiska socjalnej niesprawiedliwości i kapitalistycznego wyzysku. Potem, po dojściu Hitlera do władzy, usunął się z życia publicznego, wspierał dyskretnie antyfaszystowską opozycję i ludzi zagrożonych rasistowskimi prześladowaniami, włączał się w różne formy pomocy humanitarnej. Zostawił testament, w którym zadysponował swym ogromnym osobistym majątkiem w sposób absolutnie bezprecedensowy.

Zgodnie z nim 92% udziałów w spółce Robert Bosch GmbH należy do fundacji Robert Bosch Stiftung GmbH. Jej prawem głosu dysponuje instytucja powiernicza Bosch Industrietreuhand KG, która pełni funkcje rynkowe tego udziałowca. Pozostałe udziały znajdują się w rękach rodziny Bosch oraz spółki Robert Bosch GmbH. Taka społeczno-prawna struktura zapewnia Grupie Bosch niezależność od doraźnych układów politycznych lub biznesowych i możliwość tworzenia dalekosiężnych planów oraz inwestowania w projekty ważne dla przyszłości firmy, światowej techniki i ludzkiej cywilizacji.