Ilustracje: DEKRA

By niezależny warsztat mógł konkurować z ASO, to zacząć powinien od certyfikatu SERMI

System certyfikacji SERMI (ang. Security-related Vehicle Repair and Maintenance Information) wprowadzony przez Unię Europejską ma na celu uporządkowanie kwestii dostępu do danych technicznych pojazdów. Odnosi się do informacji związanych z naprawą i konserwacją samochodów, ze szczególnym uwzględnieniem systemów bezpieczeństwa. Opiera się on na rozporządzeniu (UE) 2018/858, które zobowiązuje producentów pojazdów do udostępniania informacji serwisowych niezależnym podmiotom, ale po spełnieniu przez nie określonych standardów. Jego posiadanie jest obowiązkowe od 1 kwietnia 2025 r. we wszystkich krajach UE, w tym w Polsce.

Jakie są korzyści z posiadania certyfikatu SERMI?

Wyrównuje szanse na rynku i umożliwia niezależnym warsztatom konkurowanie z autoryzowanymi serwisami producentów na równych zasadach. Dostęp do danych serwisowych pozwala na wykonywanie zaawansowanych napraw, takich jak:

• kodowanie i programowanie kluczy,
• naprawa i serwis immobilizerów,
• obsługa zaawansowanych systemów bezpieczeństwa pojazdu.

Wzrasta także wiarygodność, bo posiadanie takiego certyfikatu przez warsztat jest jego znakiem jakości, a widzący go klienci mają większą pewność, że:

• warsztat spełnia wysokie standardy branżowe,
• mechanicy mają dostęp do aktualnych danych technicznych,
• naprawy są wykonywane zgodnie z najnowszymi procedurami.

Przebieg procesu certyfikacji SERMI w praktyce

Proces certyfikacji obejmuje dwa etapy. Pierwszym z nich jest weryfikacja dokumentacji, która sprawdza legalność działania (potwierdzenie, że warsztat jest zarejestrowany i działa zgodnie z obowiązującymi przepisami), a także weryfikacja pracowników (sprawdzenie ich kwalifikacji i niekaralności w kontekście przestępstw związanych z pojazdami). Wymagane dokumenty są weryfikowane przez niezależny i uprawniony do tego podmiot zgodnie z regulacjami krajowymi oraz wymogami SERMI. Pierwszą firmą w Polsce, która uzyskała akredytację Polskiego Centrum Akredytacji (PCA) na inspekcje SERMI  jest DEKRA; stając się oficjalną Jednostką Oceny Zgodności (CAB).

Drugi etap to uzyskanie certyfikatu po pozytywnym przejściu procesu weryfikacji, wtedy warsztat oraz jego zweryfikowani pracownicy otrzymują cyfrowe certyfikaty SERMI. Umożliwiają one dostęp do chronionych danych poprzez logowanie się do systemów producentów (OEM). Dzięki temu zyskują pakiet informacji dotyczących napraw i konserwacji pojazdów, co umożliwia serwisowanie nowoczesnych samochodów zgodnie z wymogami producenta.

W ciągu pięciu lat od uzyskania certyfikacji warsztat może być poddany niezapowiedzianej kontroli, która ma na celu weryfikację zgodności z wcześniej uzyskanymi certyfikatami. Inspekcja sprawdza, czy wszystkie procesy dostępu do danych są realizowane zgodnie z obowiązującymi standardami. 

Co jest uznawane za nielegalne w procesie certyfikacji SERMI?

Za nielegalną uznawana jest dezaktywacja lub usunięcie urządzeń kontrolujących emisję spalin - w tym układów sterowania emisją, pogarszanie ich funkcjonalności lub ukrywanie ich nieprawidłowego działania. Będzie tym także instalowanie w pojazdach urządzeń ograniczających skuteczność systemów emisji lub wdrażanie nieracjonalnych strategii, które zmniejszają efektywność działań mających na celu redukcję emisji.

Dezaktywacja, usunięcie lub ingerencja w urządzenia monitorujące zużycie paliwa lub energii elektrycznej, a także manipulacja wskazaniami drogomierzy - również zostanie uznana za nielegalną. Za taką też uzna się ingerencje w jednostkę sterującą silnikiem, obejmująca zmiany w mocy znamionowej silnika. Nie można też wykonywać i reklamować takich czynności jak chiptuning, podnoszenie mocy silnika oraz wycinanie fabrycznie zamontowanych filtrów cząstek stałych (DPF); są uznawane za naruszenie wymogów i dyskwalifikują możliwość uzyskania certyfikacji SERMI.

Naprawy, których nie wykona się bez SERMI:

• kodowanie i programowanie kluczy - tworzenie nowego klucza zapasowego, programowanie klucza po jego utracie, dezaktywacja zgubionych lub skradzionych kluczy,
• naprawa i serwis immobilizerów - diagnostyka i usuwanie błędów immobilizera, programowanie nowego modułu, synchronizacja immobilizera z jednostką sterującą (ECU),
• kalibracja systemów ADAS po naprawie lub wymianie komponentów - kalibracja kamer po wymianie szyby czołowej, kalibracja radarów po naprawie zawieszenia lub układu kierowniczego, kalibracja systemów wspomagania (np. utrzymanie pasa ruchu, rozpoznawanie znaków),
• zdalna diagnostyka i programowanie (dla RSS) - zdalna identyfikacja usterek w systemach zabezpieczeń, zdalne kodowanie po wymianie komponentów, obsługa immobilizerów i kluczy z poziomu zdalnego serwera,
• kodowanie i adaptacja sterowników powiązanych z systemami bezpieczeństwa - kodowanie sterownika po wymianie (np. czujnik parkowania, kamera, radar), adaptacja komponentów wymagających przypisania do konkretnego pojazdu, zmiana konfiguracji zabezpieczonych systemów pojazdu.

Jak wyglądają inspekcje certyfikatów SERMI? Jakie znaczenie ma posiadanie takiego certyfikatu przy konfiguracji pojazdów z importu? - wyjaśnia Tomasz Kilka, Menadżer ds. SERMI DEKRA Certification

Co oznacza praca zgodna z SERMI?

Każdy pracownik wykonujący czynności objęte SERMI musi posiadać indywidualny certyfikat, przypisany do konkretnego warsztatu. Wszystkie operacje muszą być rejestrowane i powiązane z kodem SERMI. Konieczne jest zbieranie dokumentów potwierdzających tożsamość klienta i jego prawo do pojazdu. Wymagana jest zgodność z narzędziami i procedurami OEM (np. Digidentity, platformy dostępu producenta). SERMI jest realnym wymogiem pozwalającym działać zgodnie z przepisami i systemem bezpieczeństwa producenta.

Jak wyglądają inspekcje i jak ma się do nich przygotować warsztat?

Każdy warsztat posiadający certyfikat podlega co najmniej dwóm obowiązkowym kontrolom w okresie ważności certyfikatu (przez 5 lat). Jedna to inspekcja losowa (niezapowiedziana), a druga przed przedłużeniem certyfikatu (ok. 6 miesięcy przed jego wygaśnięciem). Możliwa jest także inspekcja dodatkowa - w przypadku skarg, niezgodności lub wykrycia uchybień.

Przygotowanie do kontroli wymaga prowadzenia rzetelnej dokumentacji każdej operacji RMI. Kod SERMI można przypisać tylko osobie posiadającej indywidualny certyfikat. Do tego regularnie należy sprawdzać aktualność OC i dokumentów pracowniczych, unikać ofert i reklam, które naruszają zasady systemu. Stale edukować personel z zasad używania kodu SERMI.

Co jest sprawdzane podczas kontroli i jakie są najczęstsze błędy ujawniane w jej trakcie?

Zakres weryfikacji obejmuje m.in.: kompletność dokumentacji RMI (operacji związanych z zabezpieczeniami), poprawność i przypisanie kodu SERMI do osoby wykonującej czynność, forma zatrudnienia pracowników (a wymagana jest umowa o pracę). Również ważność polisy OC (min. 1 mln euro za szkody osobowe i 0,5 mln majątkowe), ochrona danych klienta (dokumentacja, podpisy, upoważnienia). Posiadaczy certyfikatu obowiązuje zakaz reklamowania nielegalnych usług i dlatego sprawdzana jest zgodność treści promocyjnych.

Natomiast błędy najczęściej ujawniane przez kontrolujących to naprawy nieudokumentowane w systemie, używanie kodu SERMI przez nieautoryzowane osoby, to też brak aktualnego ubezpieczenia OC. Ponadto brak umów o pracę lub zaświadczeń o niekaralności, oferowanie usług takich jak chiptuning, wyłączanie immobilizerów i manipulacje sterownikiem oraz modyfikowanie urządzeń mających wpływ na emisyjność.

Co grozi warsztatowi w przypadku niezgodności z SERMI?

Taki warsztat zostanie wezwany do usunięcia niezgodności, także kosztowna jest inspekcja dodatkowa (2000 zł netto). Ponadto zawieszenie lub cofnięcie certyfikatu oraz utrata możliwości wykonywania napraw wymagających dostępu do systemów OEM.

Proszę jeszcze powiedzieć kiedy konfiguracja pojazdu z importu wchodzi w zakres SERMI?

Jeśli warsztat wykonuje operacje takie jak zmiana jednostek (np. mile na kilometry), modyfikacja języka systemu pokładowego, dostosowanie interwałów serwisowych, zmiana regionu częstotliwości radia/DVD, aktywacja lub dezaktywacja funkcji zabezpieczających (np. przypomnień o pasach, komunikatów systemowych), też aktualizacja/konwersja oprogramowania ECU, BCM, IPC itp., to one mogą być traktowane jako ingerencja w systemy zabezpieczeń pojazdu. W takiej sytuacji, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/858 oraz delegowanym aktem 2021/1244, warsztat powinien posiadać certyfikat SERMI.

Tweet

Informacja prasowa
Portal publikuje informacje prasowe skierowane do pracujących w warsztatach samochodowych napraw oraz środowiska aftermarketu motoryzacyjnego.