strona główna Diagnostyka Common rail w warsztacie
2015-04-03, ostatnia aktualizacja 2015-04-03 06:21

Common rail w warsztacie

Fot. Moto-Profil

Fot. Moto-Profil

Nowoczesne układy wtryskowe typu common rail stają się kłopotliwe w warsztatowej obsłudze i naprawach, gdyż niedostateczne są: wiedza mechaników, dostęp do danych technicznych i specjalistycznego wyposażenia.

W układzie common rail proces wytwarzania ciśnienia paliwa oraz sterowanie wtryskiem są rozdzielone, a każdy z nich wymaga innego podejścia podczas diagnostyki. Osobne są także obwody niskiego i wysokiego ciśnienia. W części niskociśnieniowej, przy biegu jałowym silnika panuje przeważnie ciśnienie ok. 300 barów, a po stronie wysokociśnieniowej przy pełnym obciążeniu sięga już nawet 2200 barów.

Do obwodu niskiego ciśnienia należą zbiornik paliwa z zanurzoną w nim elektryczną pompą zasilającą, podgrzewacz paliwa, filtr paliwa oraz przewody niskociśnieniowe. Obwód wysokiego ciśnienia tworzą natomiast takie elementy, jak pompa wysokiego ciśnienia, elektromagnetyczny zawór regulujący ciśnienie paliwa, przewody wysokociśnieniowe, zasobnik paliwa zwany wspólną szyną paliwową (common rail) z zaworem redukcyjnym, czujnik ciśnienia paliwa, wtryskiwacze elektromagnetyczne bądź piezoelektryczne.

Zasada działania systemów wtryskowych common rail jest zawsze taka sama, a różnią się jedynie konstrukcje elementów tych układów. Dlatego ich diagnozowanie powinno być poprzedzone identyfikacją producenta (Bosch, Delphi, Continental/Siemens, Denso). Obecnie najczęściej spotykane są systemy Boscha. Potem identyfikujemy typ pompy wysokiego ciśnienia i wtryskiwaczy.

Sterowanie ciśnieniem

 Rozpoznanie pompy wysokociśnieniowej pozwala zidentyfikować również sposób regulacji wysokiego ciśnienia. Może to odbywać się za pomocą zaworu upustowego DRV po stronie wysokiego ciśnienia albo zaworu dozującego ZME (MPROP) po stronie niskiego ciśnienia, przy zasilaniu pompy wysokociśnieniowej.

Każdy z tych elektrozaworów jest sterowany bezpośrednio przez sterownik silnika sygnałem PWM. Mechanik ma możliwość odczytania testerem procentowej zmiany współczynnika wypełnienia tego sygnału w odczycie wartości rzeczywistych. Posiadanie testera diagnostycznego lub oscyloskopu to jednak tylko połowa sukcesu. Konieczna jest bowiem także właściwa interpretacja wartości tego sygnału, podawanej w procentach.

Spróbuję w tym krótkim artykule przybliżyć tok postępowania i interpretacji wyników pomiarowych dotyczących jedynie sposobu sterowania ciśnieniem w układzie paliwowym common rail w systemach Bosch. Przeanalizujemy więc trzy sposoby regulacji ciśnienia:

  • tylko zaworem upustowym DRV,
  • tylko zaworem dozującym ZME,
  • systemie dwustopniowym korzystającym z obu zaworów.

Pierwszy z wymienionych sposobów polega na upuszczaniu w większym lub w mniejszym stopniu nadmiaru paliwa tłoczonego przez pompę wysokiego ciśnienia. Wydajność tej pompa zawsze jest nadmierna, aby pokrywała zwiększone zapotrzebowanie przy wzroście obciążenia silnika. W sprawnie działającym układzie wysterowanie zaworu DRV na biegu jałowym powinno mieścić się w zakresie 18–25%. Umożliwia to utrzymanie na biegu jałowym ciśnienia ok. 300 barów.

common rail

Schemat układu zasilania common rail

Zbyt wysokie wysterowanie, wynoszące np. 30% na biegu jałowym, skutkuje doszczelnieniem przelewu, a co za tym idzie – tworzeniem wyższego ciśnienia na szynę common rail. Sterownik silnika, analizując wartość tego ciśnienia sygnalizowaną przez czujnik, może więc odpowiednio wyżej przesterować zawór DRV, np. do 30%, próbując w ten sposób podnieść to ciśnienie i tym samym doszczelnić przelew. Pozwala to już wstępnie podejrzewać konkretne usterki, czyli np. nieszczelność wtryskiwaczy, nieszczelność sekcji pompy wysokiego ciśnienia, blokowanie mechaniczne zaworu regulacji dawki DRV.

Z kolei zbyt niskie wysterowanie zaworu DRV, np. 13%, skutkuje zwiększeniem przelewu po stronie wysokiego ciśnienia. Sterownik silnika próbuje w ten sposób zniwelować nadmiar ciśnienia paliwa. Przyczyną takiego stanu mogą być problemy ze zbyt szybkim wzrostem ciśnienia w szynie common rail. Tu również można podejrzewać usterkę wtryskiwaczy, np. zakoksowanie dyszy rozpylacza i przyklejenie iglicy do jej gniazda, skutkujące zablokowaniem przepływu paliwa do komory spalania. W układach z zaworem DRV wyposażonych w sitko filtrujące może dojść również do jego zatkania, ponieważ średnica otworków wynosi ok. 5 µm. Paliwo jest przez zatkane sitko dławione na przelewie, przez co ciśnienie common rail nadmiernie rośnie. Sterownik próbuje poprzez wolniejsze wysterowanie zaworu DRV upuścić nadmiar paliwa do przelewu. Przy maksymalnym obciążeniu silnika wysterowanie tego zaworu wynosi ok. 50%–60%.

W nowszej generacji układów common rail, gdzie ciśnienia maksymalne po stronie wysokociśnieniowej przekraczają 1450 barów, stosuje się regulację zaworem dozującym ZME po stronie niskiego ciśnienia, na zasilaniu pompy wysokiego ciśnienia. ZME jest również sterowany bezpośrednio przez sterownik silnika sygnałem PWM. Stosowanie tego sposobu sterowania zmniejsza (w porównaniu z zaworem DRV) straty energii powodowane dławieniem przepływu paliwa po stronie wysokiego ciśnienia.

common rail

Z lewej: zawór DRV, z prawej: zawór ZME

Zawór dozujący ZME (lub MPROP), jak sama nazwa wskazuje, odmierza ściśle ustaloną dawkę paliwa przed jej sprężeniem przez kolejne sekcje pompy wysokiego ciśnienia. Sterownik koryguje sygnałem sterującym ustawienie zaworu na podstawie zmian ciśnienia w szynie common rail odczytywanego przez czujnik. Stosowane są dwa rodzaje tego zaworu: normalnego działania i odwrotnego działania. Zależnie od zastosowanego zaworu, mamy do czynienia z różnymi sygnałami sterującymi.

Zawór ZME normalnego działania po odłączeniu zasilania elektrycznego pozostaje w pozycji otwartej i paliwo przepływa nim swobodnie. Zawór odwrotnego działania po odłączeniu zasilania zamyka się i odcina przepływ paliwa. W podobny też sposób identyfikuje się typ tego zaworu przy silniku pracującym na biegu jałowym. Jeżeli po odpięciu wtyczki silnik nie gaśnie, to mamy zawór normalnego działania, a jeśli zgaśnie – to działania odwrotnego.

Wysterowanie tego zaworu na biegu jałowym w przypadku ZME standardowego działania opiera się na sygnale oscylującym w zakresie 35%–40%. W ZME odwrotnego działania zakres tych zmian wynosi 20%–30%.

Najczęstszą usterką tego zaworu jest jego zanieczyszczenie elementami stałymi i jego blokowanie mechaniczne. Ze względu na to, że znajduje się on zaraz za mechaniczną (zębatkową) pompą zasilającą, opiłki powstające w tej pompie mogą powodować jego przyspieszone domykanie.

Po zmniejszeniu obrotów silnika zawór ZME powinien się szybko domknąć. Jego zablokowanie sprawia, że obroty maleją powoli i słychać twardą pracę silnika – "klekotanie".

Trzeci sposób sterowania umożliwia jeszcze bardziej precyzyjną regulację ciśnienia w szynie common rail. Wstępnie jest ona realizowana za pomocą zaworu dozującego ZME, a potem korygowana ostatecznie zaworem upustowym DRV. W niektórych układach na biegu jałowym i przy niskich obciążeniach, kiedy zapotrzebowanie na paliwo jest małe, zawór upustowy DRV może nie być w ogóle sterowany, a jego funkcję przejmuje sam zawór dozujący ZME.

Wysterowanie tych zaworów na biegu jałowym wygląda następująco: przy zaworze ZME normalnego działania sygnał PWM mieści się w zakresie 30%–40%, przy zaworze ZME odwrotnego działania sygnał zmienia się w zakresie 20%–30%, natomiast zawór upustowy DRV wysterowywany jest w zakresie 20%–30%.



Witold Rogowski
Sales Representative HEPU Germany

  • 2015-04-07 22:17

    Błąd w treści

    Paweł

    Uprzejmie zwracam uwagę, że w artykule mylnie podano, iż \"W części niskociśnieniowej, przy biegu jałowym silnika panuje przeważnie ciśnienie ok. 300 barów\". Takie ciśnienie panuje na biegu jałowym oczywiście w części wysokociśnieniowej.

    skomentuj

  • 2017-12-27 14:17

    tytus

    tytus

    Ja przewody wysokociśnieniowe biorę od gacola i jak dotąd ani razu się nie zawiodłem. Mysle ze przy takich naprawach szalenie wazne jest aby inwestowac w porzadnej jakosci podzespoly, ktore moga niekiedy naprawde uratowac nam skore.

    skomentuj

  • 2018-05-02 19:46

    Głośna praca zaworu

    Darek

    Proszę o pomoc ostatnio zauważyłem że przy zwiększaniu obrotów silnika słyszę odgłos podobny jaki wydaje śrut w karierze gdy nim szybko ruszamy.Odgłos pochodził tak przynajmniej mi się zdawało od zaworu wysokiego ciśnienia. Wyminiłem zawór i nic.Dalej to samo.Zero błędów. W pompie czysto.Stary zawor też czysty.?Już nie wiem co to może być.

    skomentuj

  • 2018-07-23 16:08

    Głośna praca zaworu.

    Romek

    Czy otrzymałeś jakąś podpowiedz na temat tego dziwnego odgłosu chyba przy zaworach lub wtryskach

    skomentuj

  • 2018-05-07 20:23

    Drgania

    Michal

    Witam w moim audi a4 b8 2.0 tdi (caga) na postoju występują drgania silnika wiadomo który zawór trzeba wymienić DRV czy ZME ?????

    skomentuj

  • 2018-05-08 08:48

    Drgania

    Michal

    Witam w moim audi a4 b8 2.0 tdi (caga) na postoju występują drgania silnika wiadomo który zawór trzeba wymienić DRV czy ZME ?????

    skomentuj

  • 2018-12-02 09:23

    Ciśnienie pompy zasilajacej

    Piotr

    Witam, Jakie powinno być ciśnienie pompy zasilającej przedstawionej na rys. powyżej? W 4007 2.2HDI (pompa ze zdjęcia wygląda tak samo jak w aucie). Układ pompki paliwa ze zbiornika nie wytwarza ciśnienia powyżej 0.25Bar. Czy ta pompa zasilająca sama powinna pociągnąć paliwo z filtra? Pytam ponieważ zakupiłem drugi moduł pompki elektrycznej z całym osprzętem i działa dokładnie tak samo. Więc układ ze zbiornika nie ma fizycznie możliwości generowanie ciśnienia 3Bar ze względu na wbudowany zawór przelewowy, który przy małym oporze otwiera się i przepuszcza paliwo z powrotem w zbiornik.

    skomentuj

  • 2019-03-14 11:54

    Skoda octavia 2

    Dominik

    Witam mam problem z silnikiem CAYC 1.6 tdi , skoda octavia 2 fl 2009r , auto odpala normalnie lecz jak postoi długo czyli np 8h po nocy albo po pracy odpala normalnie lecz po kilku sekundach zaczynaja falować obroty i auto gaśnie i tak potem z 4-5 razy aż normalnie zapali i nie zgaśnie , byłem u mechanika wykrył na komputerze za wysokie ciśnienie paliwa powinno być 250bar a dostawał ponad 500 i silnik sam regulował na 299 i wchodził w tryb awaryjny , wyczyścił zawór regulujący ciśnienie paliwa te sitko i już jest lepiej ale nadal co jakiś czas auto gaśnie po odpaleniu . Mówił ze zawór już ma widoczne ślady zużycia może się zacinać itp wiec pozostaje wymiana zaworu . Lecz teraz mam dylemat czy to chodzi o ten zawór pierwszy na pompie czy na listwie ?

    skomentuj

  • 2019-04-24 23:39

    VW 2.0 TDI

    Daniel

    Jakie powinno być wysterowanie zaworu lub zaworów podczas odpalania (kręcenia rozrusznikiem). U mnie jest do 40 % na DRV i nie odpala, zbyt małe ciśnienie sporo paliwa idzie na powrót poprzez zawór DRV. Czasem jak skoczy do 150 bar to próbuje "zaskoczyć".

    skomentuj

  • 2020-03-28 00:53

    Za niskie cisnienie w rampie

    Gregor M

    W jakims artykule wyczytalem ze minimalne ciśnienie pozwalające na rozruch silnika to ok. 180 bar, w nowych samochodach to jest już ok. 250 bar.

    skomentuj

  • 2022-12-24 06:19

    Pominięty układ HDI

    Qba

    W artykule całkowicie został pominięty jeszcze jeden układ mianowicie w silniku 1.6 HDI jest układ z elektromagnetycznym sterownikiem ZME oraz wbudowanym w pompie MECHANICZNYM ZAWORZE UPUSTOWYM DVR. Który bardzo często się zacina i pompa zamiast wytwarzania wysokiego ciśnienia daje w przelew. Pomijam już to że w artykule ktoś całkowicie się odkleił podając parametry ciśnień.

    skomentuj



 

Wasi dostawcy


Podobne

Polecane


ver. 2023#2