Fot. Inter-Auto-Technika, Launch, MAHA, Twin Bush

Elektrohydrauliczny podnośnik o konstrukcji nożycowej

Obsługa, diagnozowanie i naprawy pojazdów wymagają zapewnienia dogodnego, a zarazem bezpiecznego dostępu do wszystkich ich podzespołów i mechanizmów, w tym także zaliczanych do tzw. podwozia.

Rodzaje stanowisk

Pierwszym praktycznym rozwiązaniem tego problemu były rewizyjne kanały warsztatowe, znane wcześniej z kolejowych parowozowni. Samochodowy kanał warsztatowy jest obmurowanym wykopem w posadzce pomieszczenia roboczego. Ma zwykle głębokość 180-190 cm, co umożliwia pracę w swobodnej pozycji stojącej bez potrzeby unoszenia dłoni powyżej głowy. 

Takie kanały są z powodzeniem stosowane w wielu warsztatach do dnia dzisiejszego, zwłaszcza do obsługi ciężkich pojazdów użytkowych, posiadają bowiem swoje specyficzne zalety, takie jak stosunkowo niskie koszty wykonania, zwłaszcza w porównaniu z zakupem dźwignika (potocznie nazywanego podnośnikiem), i brak konieczności okresowej kontroli stanu technicznego, przeglądów i czynności konserwacyjnych.

Kanał rewizyjny stacji kontroli pojazdów

Niestety stanowisko kanałowe posiada również wady. Największą z nich jest stałość wymiarów. Problem dotyczy zarówno głębokości kanału i trudności związanych z różnym prześwitem pojazdów i wzrostem pracowników, jak i szerokości mogącej stwarzać kłopoty przy różnym rozstawie kół obsługiwanych pojazdów. 

W przeszłości dość popularne, zwłaszcza na zewnątrz obiektów warsztatowych, było rozwiązanie konstrukcyjne wykorzystujące pomosty najazdowe z dwiema płaskimi bieżniami i pochyłymi podjazdami do wprowadzania na nie samochodów. Stanowisko takie spełniało funkcję kanału rewizyjnego, zapewniając wygodny dostęp do kół, piast i układów hamulcowych.

Podnośnik 4-kolumnowy, czyli kanał o regulowanej głębokości	Podnośnik 1-kolumnowy do napraw kół, hamulców i zawieszeń

Przy tych rodzajach stanowisk różnice wzrostu użytkowników kompensowano za pomocą odpowiednio dobieranych podestów. Od kilkunastu lat, dzięki coraz niższym cenom różnych rodzajów podnośników, zaczęły one zastępować powszechnie wcześniejsze stanowiska kanałowe. 

Techniczne właściwości dźwigników

Podnośnikami, czyli poprawnie dźwignikami samochodowymi, nazywane są urządzenia przeznaczone do prostoliniowego, pionowego przemieszczania poszczególnych zespołów lub całych pojazdów. O ich przystosowaniu do konkretnych zadań decydują następujące cechy:

• udźwig, czyli maksymalna masa podnoszonego pojazdu (zwykle do 3,5 tony w przypadku samochodów osobowych i dostawczych oraz ponad 3,5 tony dla użytkowych);
• wysokość podnoszenia wynikająca głównie z maksymalnego zakresu pionowego ruchu części współpracujących bezpośrednio z podnoszonym pojazdem, lecz (w przypadku samochodów wysokich) także z usytuowania górnej poprzeczki urządzenia, jeśli taka występuje w konstrukcji;
• minimalny prześwit obsługiwanego pojazdu związany z wysokością części podnoszących przy ich całkowitym opuszczeniu albo z długością podjazdów na podesty;
• szybkość całkowitego podnoszenia i opuszczania pojazdu wynikająca z mocy napędu podnośnika, istotna w przypadku powtarzających się krótkotrwałych operacji obsługowych.

Rodzaje konstrukcji 

Źródłem energii wykorzystywanym do pracy dźwignika mogą być ludzkie mięśnie przy zastosowaniu odpowiedniej przekładni mechanicznej lub hydraulicznej. Dotyczy to jednak wyłącznie dźwignikowych urządzeń pomocniczych o niewielkim udźwigu, wykorzystywanych jedynie do unoszenia części pojazdu (jednego koła lub jednej osi) lub do demontażu i montażu ciężkich zespołów pojazdu całkowicie uniesionego na podnośniku. 

Podnośniki 2-kolumnowe z górną i dolną synchronizacją kolumn	Elektrohydrauliczny podnośnik o konstrukcji nożycowej

Do unoszenia całych pojazdów z płynną regulacją wysokości stosowane są podnośniki napędzane silnikiem elektrycznym za pośrednictwem przekładni hydraulicznej, pneumatycznej bądź mechanicznej (śrubowej lub cięgnowej).

W podnośnikach hydraulicznych lub pneumatycznych wykorzystywane jest prawo fizyki, zgodnie z którym ciśnienie cieczy lub gazu jest jednakowe w całej ich objętości, a w związku z tym siła przyłożona do małego tłoka pompy wywołuje wzrost ciśnienia w całym układzie. Ciśnienie to działa na dużą powierzchnię tłoka siłownika z siłą zwielokrotnioną proporcjonalnie do wzajemnego stosunku powierzchni obydwu tłoków.

Przekładnie stosowane w podnośnikach mechanicznych działają na zasadzie maszyn prostych, czyli dźwigni w postaci kół zębatych (także łańcuchowych) lub równi pochyłych występujących w mechanizmach śrubowych. Zwielokrotnienie siły uzyskuje się kosztem drogi, na której ona działa, przy zachowaniu niezmiennej wartości wykonywanej pracy.

Każda z konstrukcji (elektromechaniczna, elektrohydrauliczna czy elektropneumatyczna) posiada niewątpliwe wady i zalety. Podnośniki elektromechaniczne mają teoretycznie najprostszą konstrukcję, wymagają jednak okresowych czynności regulacyjnych. Podnośniki z napędem elektrohydraulicznym charakteryzują się największymi wartościami osiąganych udźwigów. Zaletą podnośników elektropneumatycznych jest z kolei największa szybkość unoszenia. 

Podnoszenie pojazdu podnośnikami hydraulicznymi lub mechanicznymi odbywa się za pomocą podestów podpierających koła lub regulowanych wysięgników podpierających konstrukcję nośną (przy kołach odciążonych). Mechanizmy podnoszące mogą mieć przy tym konstrukcję kolumnową lub nożycową. Podnośniki pneumatyczne stosowane w serwisach ogumienia mają zwykle postać miechów działających na szkielet samochodu z pominięciem kół.

Tweet

Andrzej Kowalewski
Prezes zarządu Launch Polska sp. z o.o.