Fot. ContiTech

Typowe uszkodzenia

Do najczęściej spotykanych usterek kół pasowych z tłumikami drgań skrętnych TSD/eTSD należą: starzenie się gumy, korozja stali i skutki mechanicznych przeciążeń.

Element elastyczny w kołach TSD/eTSd starzeje się jak wszystkie produkty wykonane z gumy. Jest to proces tym szybszy, im więcej czynników zewnętrznych działa niekorzystnie na gumę, np. środki chemiczne, wysoka/niska temperatura. Zużycie tego typu objawia się delikatnymi rysami na całym obwodzie elementu gumowego (rys. 3 i 4). Konsekwencją lekceważenia tej usterki może być przedwczesne zużycie paska i napinacza (układ stopniowo traci wyważenie), a w dalszej perspektywie – całkowite zniszczenie koła.

Charakterystyczne objawy starzenia się gumy

Korozja stali w miejscu jej połączenia z gumą (z lewej) i pęknięcia części gumowej na skutek przeciążeń (z prawej)

Dwa podstawowe materiały, z których wykonane jest koło, czyli guma i stal, są ze sobą zwulkanizowane. Jeśli na ich styku powstanie korozja stali, szybko dochodzi do jej "rozpychania się" i rozdzielenia obu elementów, czego pierwszym skutkiem jest utrata wyważenia koła (rys. 5). Potem pojawia się rosnące bicie koła i przenoszenie dużych obciążeń na wszystkie podzespoły napędu paskowego. Jeśli korozja obejmie całą powierzchnię styku stal-guma, dochodzi do rozłączenia bieżni koła z jego piastą. Warunki najbardziej sprzyjające korozji występują po stronie wewnętrznej koła (bliższej skrzyni korbowej silnika), więc przy każdym przeglądzie koło należy ściągnąć i sprawdzić jego stan.

Skutek jednorazowego przeciążenia koła

W wyniku nieprawidłowej eksploatacji silnika powstają uszkodzenia przeciążeniowe, objawiające się wzrostem wibracji w układzie (skutek niewyważenia koła) i głębokimi pęknięciami elementu gumowego (rys. 6). W wyniku takiego uszkodzenia, oprócz samego koła, ulegają zniszczeniu także pozostałe podzespoły układu paskowego. Często też dochodzi do przegrzania łożysk w rolkach napinających i prowadzących lub oderwania bieżni koła od piasty. Na rys. 7 wyraźnie widać, że wystarczy czasami tylko jedno miejscowe przeciążenie, by nastąpiło rozdzielenie elementów (Opel Vectra C 1,9 CDTI 110 kW).

Brak współosiowości części pękniętego tłumika

Rys. 8 i 9 przedstawiają skutki pęknięcia tłumika, po którym nastąpiło przesunięcie osi obrotu bieżni koła w stosunku do osi piasty. Tego typu uszkodzenie może spowodować nie tylko zsunięcie się paska, lecz także jego poszarpanie na fragmenty mogące zablokować synchroniczny napęd rozrządu.

Tweet

Roman Boluk
Trener Techniczny Continental